Toegang tot internet is minder vanzelfsprekend dan sommige mensen denken. Samantha weet daar alles van. Als ervaringsdeskundige op het gebied van digitale uitsluiting deelt ze openhartig haar verhaal – een verhaal dat pijnlijk duidelijk maakt hoe ingrijpend het is om buiten de digitale samenleving te vallen.
Een vicieuze cirkel
Samantha groeit op in een welvarende omgeving, maar haar leven verandert drastisch wanneer ze slachtoffer wordt van de toeslagenaffaire en onder bewindvoering komt te staan. Ze heeft geen geld voor een goede laptop en geen stabiel internet. Wat voor velen vanzelfsprekend is, wordt voor haar onbereikbaar. “Ik stond buiten bij de supermarkt, met mijn telefoon in de hand, om daar van de wifi gebruik te maken,” vertelt ze.
Samantha legt uit dat digitale uitsluiting niet iets is waar mensen voor kiezen, maar iets wat hen overkomt. “Het kan iedereen gebeuren. Als samenleving hebben we de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat iedereen mee kan doen.”
Digitale obstakels
In die periode heeft Samantha dagelijks te maken met digitale obstakels. Ze kan haar medische gegevens niet inzien, zich niet aanmelden met DigiD en kan QR-codes in het ziekenhuis niet scannen, omdat ze geen bruikbare smartphone heeft. “Mensen zeiden dan: ‘Ga naar de bibliotheek!’. Maar ook daar was het internet niet gratis. Je moest een abonnement hebben, en daar had ik geen geld voor,” legt ze uit.
Zonder toegang tot de digitale wereld is het bijna onmogelijk om je leven op orde te houden. Een schrijnend voorbeeld is wanneer haar zoon zijn OV-chipkaart verliest. Omdat de aanvraag alleen digitaal kan, duurt het weken voordat het probleem is opgelost. Ondertussen moet Samantha dure dagkaarten voor de bus kopen. “Ik stond voor de keuze: ga ik eten, of laat ik mijn kind naar school gaan?” Vaak kiest ze voor het laatste, wat haar gezondheid op sommige momenten in gevaar brengt. “Als één schakel ontbreekt, kom je in een vicieuze cirkel van problemen terecht,” zegt ze.
Schaamte en isolement
Door haar financiële situatie en twee hersenvliesontstekingen raakt Samantha steeds verder geïsoleerd. De schaamte die ze voelt, zorgt ervoor dat ze zich afsluit van haar omgeving, zelfs van haar familie. “Zelfs ík dacht op een gegeven moment: het is mijn schuld,” vertelt ze.
Samantha benadrukt hoe belangrijk het is om zorgvuldig te zijn met je woorden wanneer je met iemand in een financieel kwetsbare situatie spreekt. “Vraag niet: ‘Is die trui van je zoon niet wat te klein?’ maar vraag: ‘Welke maat heeft je zoon eigenlijk? Misschien heb ik nog wel iets liggen.’”
Digitale toegang als basisbehoefte
Voor Samantha is het duidelijk: digitale toegang is net zo’n basisbehoefte als water en elektriciteit. “Er moet een sociaal internet komen dat voor iedereen toegankelijk is. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen,” zegt ze. Ze pleit voor structurele oplossingen, zoals herinzet van afgeschreven apparaten, toegang tot internet en hulp bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden. “Digitale uitsluiting is een stille crisis die mensen niet alleen van informatie, maar ook van hun rol in de samenleving berooft.”
Doneer
Wil je ook laptops doneren? Dan stimuleer je digitale toegang en inclusie. Daarnaast draag je bij aan een duurzamere wereld.
