Wat doen welzijnsorganisaties met laptops van Allemaal Digitaal?

‘Je kunt niet langer zonder laptop – zeker niet als je kwetsbaar bent’

Om ervoor te zorgen dat refurbished laptops terechtkomen bij mensen die ze nodig hebben, werkt Allemaal Digitaal samen met zo’n dertig welzijnsorganisaties. Drie organisaties vertellen over hoe zij te werk gaan en wat de laptops teweegbrengen. “Sommigen beginnen te huilen van geluk.”

Corona als keerpunt

Voor veel nieuwkomers is toegang tot de digitale wereld niet vanzelfsprekend. Stichting Mano uit Rotterdam helpt hen wegwijs te maken in de Nederlandse samenleving. “Sommigen hebben geen apparaat of internettoegang, anderen hebben onvoldoende digitale vaardigheden of kennis van Nederlandse systemen,” vertelt Mohamed Salat Abduhali, projectmedewerker bij Mano. Tijdens corona werd de situatie nijpend. “Cliënten belden in paniek op: zonder laptop kan ik geen onderwijs volgen, niets regelen, niemand spreken. Toen we via Allemaal Digitaal 200 laptops kregen, sprongen we een gat in de lucht.”

Stichting Mano is één van de circa dertig welzijnsorganisaties die Allemaal Digitaal ondersteunt met refurbished laptops. Ook voor andere welzijnsorganisaties vormde corona een keerpunt: toegang tot de digitale wereld bleek een basisvoorwaarde om te kunnen deelnemen aan de samenleving. Het dichten van de ‘digitale kloof’ is een belangrijke stap om kwetsbaren te helpen. Steeds meer welzijnsorganisaties richten zich daarom op het bevorderen van digitale inclusie. Laptops van Allemaal Digitaal vormen daarbij een belangrijke schakel.

‘Alles gaat online’

“Je wordt in Nederland geacht allerlei zaken online te regelen,” vertelt Frank Schouwstra van de Amsterdamse Regenboog Groep, die (voormalig) daklozen helpt om aansluiting te vinden bij de maatschappij. “Toeslagen, belastingen, verzekeringen, solliciteren, aanspraak maken op een uitkering of bijzondere regelingen: alles gaat online. Je kunt niet langer zonder laptop – zeker niet als je kwetsbaar bent.”

Sommige cliënten van de Regenboog Groep gebruiken een laptop om werk te zoeken. Anderen hebben werk, maar moeten bijvoorbeeld online hun roosterwensen doorgeven of urenregistratie bijhouden. “Werkgevers verwachten vaak dat medewerkers zelf over apparaten beschikken en digitaal vaardig zijn,” zegt Schouwstra. “Ook bij laagbetaalde, praktische banen, zoals schoonmaak- of magazijnwerk. Zonder laptop, internet of digitale vaardigheden loop je al snel vast in onze maatschappij.”

Aansluiting bij de samenleving

Een laptop is bovendien een middel om aansluiting te vinden bij de samenleving, zegt Schouwstra. “Eén cliënt heeft sinds kort een eigen woning, nadat hij jaren op straat leefde,” vertelt hij. “Zijn wereld is klein: van zijn woning naar het inloophuis en weer terug. Solliciteren is voor hem nog een stap te ver, maar een laptop helpt hem om zijn wereld te vergroten. Hij volgt het nieuws, houdt een dagboek bij en kijkt op Youtube naar filmpjes van motoren, zijn grote passie. Het lijken eenvoudige bezigheden, maar voor hem is dit een enorme stap.”

Ook voor de dames van VrouwenBuurtLab Laak in het Haagse wijkcentrum de Wissel draait het om aansluiting vinden bij de samenleving. Dankzij Allemaal Digitaal staan er 20 laptops in het wijkcentrum. “De vrouwen willen leren over de digitale wereld,” vertelt Onira Severina, die als vrijwilliger computerles geeft in het VrouwenBuurtLab. “Ze weten dat de digitale wereld belangrijk is in onze samenleving, maar zijn onzeker of weten niet hoe ze moeten beginnen. Een veilige, vertrouwde plek in de buurt waar ze terecht kunnen met vragen, helpt om die drempels te overwinnen.”

Niet over de schutting

Welzijnsorganisaties ervaren verschillende uitdagingen bij de distributie van laptops. Eén daarvan is dat digitale inclusie in veel gemeenten (nog) niet is opgenomen in minimaregelingen, waardoor de laptop van de bijstandsuitkering kan worden ingehouden, of in beslag wordt genomen door de bewindvoerder. De Regenboog Groep geeft de laptops daarom aan cliënten in bruikleen via een leenovereenkomst: de welzijnsorganisatie blijft formeel eigenaar.

Een andere uitdaging is het bieden van begeleiding op het vlak van vaardigheden. “Je kunt bij kwetsbare groepen niet zomaar een laptop over de schutting gooien,” zegt Schouwstra. “Je moet intensief begeleiden. Dat kost tijd, geld en vraagt om goed getrainde medewerkers en vrijwilligers. Aan al die zaken hebben wij een tekort.” Een volgend artikel gaat verder in op het belang van ondersteuning bij digitale vaardigheden.

Motor voor emancipatie

Als welzijnsorganisaties erin slagen om laptops met de juiste begeleiding bij de juiste mensen te krijgen, is het effect enorm. “Sommigen beginnen te huilen van geluk als ze een laptop krijgen,” vertelt Salat Abduhali van Mano. Het leidt tot een nieuwe relatie met zijn cliënten. “Ze komen naar me toe: weet je wel dat er nieuwe wetgeving komt voor statushouders?” Hij lacht: “Zij leggen het uit aan mij in plaats van andersom.”

Digitale toegang werkt als een motor voor emancipatie, ziet ook Onira Severina van het VrouwenBuurtLab. “Het gaat niet alleen over of je weet waar welke knop zit. Het gaat over of je je onderdeel voelt van de maatschappij, of je kunt meedoen. Dat is iets heel wezenlijks.” De welzijnsorganisaties hebben dan ook een dringende oproep: of Allemaal Digitaal méér laptops beschikbaar kan stellen. Want de nood is hoog. “Wij hebben een wachtlijst en moeten lastige keuzes maken in wie we wél en niet kunnen helpen,” zegt Salat Abduhali. “Terwijl de impact zo groot kan zijn.”